Tarihi Tünelleri

German Herald dergisinin haberine göre, Alman arkeolog Dr. Heinrich Kusch, “Secrets Of The Underground Door To An Ancient World” (Antik Dünyaya Açılan Yer altı Kapısının Sırları) adlı kitabında, Avrupa kıtasının hemen her köşesinde Neolitik yerleşimlerin altlarında tüneller bulunduğunu belirterek, bu tünel ağının İskoçya’dan bugünkü Türkiye topraklarına kadar uzandığını bildirdi.

Kutsal Kase

Gerçekte Sadece Antika Bir Kadeh mi? 

Kutsal Kase, Son AkşamYemeği’nde Hz. İsa’nın içmek için kullandığı ve Arimatealı Yusuf’un çarmıha gerilen Hz. İsa’nın kanını doldurduğu kadeh olarak bilinmekteydi. Kutsal Kase, Hz. İsa’nın kadehi olarak kabul ediliyordu.

Tarihte “Sangreal Belgeleri” adıyla anılan belgeler de inanışa göre Kutsal Kase ile birlikte gömülmüştü. Belgelerin bin yıldır Tapınak Şövalyeleri tarafından korunduğuna inanılıyor. Tapınak Şövalyeleri’nin sahip olduğu kudretin kaynağı olarak Kutsal Kase gösteriliyor. 

Cisimleri havada tutmanın yolu

Amerikalı bilim insanları, cisimleri havada tutmanın nasıl başarılabileceğinin yolunu buldu.Henüz bir cismin havada tutulması gerçekleştirilmedi ancak bilimciler, doğadaki en küçük

parçacıkları yöneten ilkelerden oluşan “kuantum mekaniğinin” sır dolu güçlerini kullanarak, bunun nasıl başarılabileceğinin yolunu keşfetti. 

Harvard Üniversitesi uygulamalı fizikçi Federico Capasso ve ekibinin yaptığı bu çalışma, Nature dergisinde yayımlandı. 

Mağara UFO Çizimleri

Dünya Dışı ziyaretlerle ilgili saptanabilen kayıtların en eskileri. M.Ö. 45.000'lere kadar inmekledir... 
Çin'in Hunan Eyaletinde granit üzerine oyulmuş figürlerde, silindir biçimli objelerin üzerinde büyük insan gövdeleri (kolsuz bacaksız olarak) görülmektedir. 

Belki bunlardan daha da ilginç mağara resimleri Kro-Magnon atalarımız tarafından. Fransa ve İspanya'daki mağaralara çizilmiş olanlarıdır. Franeo-Cantabrian Mağaraları olarak bilinen bu bölgedeki mağaralarda saptanmış o zamanın hayvanlarına (bizon. At, geyik, mamut) ait resimler 15.000 yıl öncesinin gözlemlerini yansıtmaktadır. Sayıları 2000 e kadar olan bu hayvan resimlerinin yanlarında ziyaretçilerin hayretle gördükleri başka şekiller de vardır. UFO ları andıran bu

Triton : Neptün'ün En Büyük Uydusu !

William Lassell, 1846 Ekim'inde yeni keşfedilen gezegen Neptün'ü gözlemliyordu.

Neptün'ün bir halkası olduğu yolunda, daha geçen hafta yaptığı bir gözlemi doğrulamaya çalışıyordu. Ancak, bu sefer de Neptün'ün bir uydusu olduğunu keşfetti.

Kısa zaman sonra Lassell, halkanın yeni teleskobundaki kırılma bozukluğunun bir sonucu olduğunu buldu, fakat

Jupiter'in Uydusu IO'da Devasa Püskürtü !

New Horizons uzay aracının üzerinde yer alan kameralar ile çekilen bu görüntüde; bir yanardağdan kusulmuş karmaşık bir bulut, Jüpiter'in uydusu Io'nun ufku üzerinde 300 kilometreden fazla yükselmiş.

Tvashtar adı verilen yanardağ, gece gündüz çizgisinin ötesinde, parlak bir ışıldama ile işaretlenmiş (yaklaşık saat 1:00 yönünde). Io'nun gölgesi, bulutun üzerinden geçiyor. Gündüz tarafındaki yüzeyden de çarpıcı detaylar

Evrenin Tek Gözlü Canavarları !

Roset Bulutsusu'nun NGC 2237 olarak numaralandırılmış merkezi, açık küme NGC 2244'ün rüzgârları ve enerji yüklü ışıklarıyla bu alanı boşaltan parlak mavi yıldızlarıyla d

oludur. Görüntünün öbür yanında, merkezin sol alt tarafında yer alan parlak mavi yıldız ise S Tekboynuzlu'dur.

Boston'da Ay Doğumu !

19 Mart tarihinde doğan Ay'ın tam dolunay evresi, yörüngesi üzerinde Dünya'ya en yakın olduğu konum yani yerberi noktasına bir saat kala gerçekleşti.

Bunun bir sonucu olarak, elips biçimindeki ay yörüngesi üzerinde Dünya'ya en uzak konum olan yeröte noktasında gerçekleşen bir dolunaya kıyasla yaklaşık %14 daha büyük ve yaklaşık %30 daha parlak göründü.

Bu görüntüde ABD'nin Massachusetts eyaletinde bulunan Boston kenti üzerinde yükselen yerberi konumundaki Ay,

Girdap Gökadası !

Hubble Uzay Teleskobu, bunu anlamaya yardımcı olmak üzere yakınlarımızda bulunan fotojenik sarmal M51'i, en iyi yıldız oluşum malzemesi olan yoğun gaz içerisindeki tozları ön plana çıkaracak şekilde kırmızı ışık dalga boyunda görüntüledi.


Tozları daha iyi ayırt edebilmek amacıyla, yıldızlardan gelen görünür ışığın büyük bir bölümü de sayısal olarak

Çubuklu Sarmal Gökada NGC 1300 !

Büyük, güzel, çubuklu sarmal gökada NGC 1300, Irmak Takımyıldızı'nın kıyısında yaklaşık 70 milyon ışıkyılı uzaklıkta yer alır. 

Bu muhteşem evren adasının Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilmiş birleşik görüntüsü, Hubble'ın tüm bir gökada için çektiği en büyük görüntülerden biridir.

NGC 1300 100.000 ışıkyılının üzerinde bir genişliğe sahip olup, bu Hubble görüntüsü gökadanın belirgin merkez

Hubble'dan Parlak Sarmal Gökada M81 !

Hubble Uzay Teleskobu, yakınlarda yer alan M81 gökadasının görülmeye değer yeni bir görüntüsünde, birbirinden ayrı yıldızlarını gözler önüne serdi.

Buradaki beceri, Edwin Hubble'ın 1920'lerde Wilson Dağı'nda yer alan 254 santimetrelik Hooker Teleskobu ile çektiği ve komşu gökada M31'deki yıldızları ayrıştırabildiği tarihi görüntülerle aynıdır.

Edwin Hubble, M31'in, yakınlarda dönen girdap biçiminde bir gaz yığınından çok, Samanyolu Gökadamıza benzer

Paranal'da Ay Batımı !

Doğan güneş, Kuzey Şili'deki Cerro Paranal dağının 2635 metre yüksekliğindeki zirvesini tamamen aydınlatmadan hemen önce, Gordon Gillet bu çarpıcı ay batımını çekti. 

Telefoto ile çekilen resimde, neredeyse dolunay evresindeki Ekim Ay'ı, ESO'nun (Avrupa Güney Gözlemevi) Paranal Gözlemevi'ndeki etkileyici teleskop dizisini arkadan aydınlatıyor. Soldan sağa en belirgin olanlar, 8,2 metrelik Çok

Tutulmuş Ay Doğumu

Ay, dolunay evresineydi. Aslında, Ay'ın o kısmı Dünya'nın gölgesine girmişti.

Sonuçta ortaya çıkan parçalı ay tutulması, Atlas Okyanusu'nun doğusundan Avrupa'ya, Afrika'dan Asya'ya, oradan da Büyük Okyanus'un batısına kadar izlenebildi.

Ay tutulmasının, Ay'ın bir parçasının güneş ışığından tamamen korunduğu süre olan, en karanlık zamanı yaklaşık

Kurtların Dolunayı !

Bir dolunayın doğumu çok etkileyici bir gökyüzü manzarası oluşturabilir ve dolunaylar çok çeşitli isimlerle anılabilmektedir.

8 Ocak günü İsveç'in Östersund kentinden çekilen bu Ay doğumu manzarası kuzeyin soğuk kışını hissetmenizi sağlayabilir.
Bir de uzaklarda gökyüzüne bakıp uluyan kurtları hayal edebilirseniz, o zaman belki Kızılderililer'in ocak ayındaki ilk dolunaya neden geleneksel olarak Kurtların Ay'ı ismini verdiğini anlayabilirsiniz.

Uzayda Devasa Bir Hayalet !

Bu Gördüğünüz Şey,Büyük kütleli bir yıldızın ölümüne patlamasından geriye kalmış genişleyen enkaz bulutu anlamına gelen, büyük bir üstnova kalıntısıdır. 

Peçe Bulutsusu, gökyüzünde Kuğu Takımyıldızı içerisinde yaklaşık 3 derecelik bir alanı kaplayan kabaca dairesel bir şekle sahipken, Peçe'nin doğusundaki bu bölüm yalnızca 1/2 derecelik, yani Ay'ın görünür büyüklüğü kadar bir yer kaplamaktadır.

Satürn'de Yılan Fırtınası !

Geçtiğimiz yılın sonlarında, Satürn'ün kuzey yarımküresinde yeni ve olağandışı parlak bir fırtına patlak verdi.

Amatör gökbilimciler bu durumu ilk olarak Aralık ayı başlarında, halkalı gaz devi Dünya göklerinde şafak öncesi saatlerde doğarken tespit etti.

Satürn'ün yörüngesinde dolanan Cassini uzay aracı, karmaşık bir yapıya sahip olan bu çalkantının yakın çekim görüntülerini 24 Aralık tarihinde yaklaşık 1,8 milyon kilometre uzaklıktan kaydetmeyi başardı.

Tuhaf Kraterlerle Dolu Bir Uydu !

Satürn'ün Uydusu Hyperion'un acayip kraterlerinin dibinde ne var acaba? 

Bunu kimse bilmiyor.

Cevabın bulunmasına yardımcı olmak için, şu anda Satürn'ün yörüngesinde olan robot uzay aracı Cassini, 2005 yılının sonlarında sünger desenli uydunun yanından geçerek, daha önce hiç görülmemiş ölçüde detaylı bir görüntü aldı.

Satürn'ün Uydusu Epimetheus !

Epimetheus nasıl oluştu acaba?

Henüz hiç kimse bundan emin değil.

Bu soruyu yanıtlamaya yardımcı olmak amacıyla, bu küçük uydu, şu anda Satürn'ün çevresinde yörüngede bulunan robot uzay aracı Cassini tarafından kısa süre önce çok detaylı bir biçimde tekrar görüntülendi.

Efsanelere Konu Olan Kayıp Roma Ordusu Çin'de Bulundu !

Araştırmacıların Çin'de bir köyde yaptığı DNA testlerinde köylülerin üçte ikisinin Kafkasya kökenli olduğunu ortaya çıktı. Bu köylülerin Roma İmparatorluğu'nun binlerce yıl önce kaybolan ordusu olduğuna dair güçlü iddialar var.

LONDRA - Telegraph gazetesinin haberine göre bilimcilerin yaptıkları DNA testinde Liqian köyünde yaşayan Çinlilerin yüzde 56’sının Kafkasya kökenli olduğu bulundu. Bu köylülerin çoğu renkli gözlü, uzun buruna sahip ve hatta sarı saçlılar. Bu özellikler de köyün Avrupa köklerine sahip olduğu söylentilerini güçlendiriyor.

Liqian köyü ülkenin kuzeybatısında bulunan Gobi Çölü'nün kenarında yer alıyor. İlginç bulgulara ev sahipliği yapan

İnsanların yüzlerini ve kim olduklarını tanıyorlar !

Güvercinlerin sahip olduğu gelişmiş algı yeteneği, onların insanları tanımakla kalmadıklarını, aynı zamanda kim olduklarını da bildiklerine de işaret etti. Bu hayatta kalmalarında önemli bir özellik olarak ortaya çıkıyor”

İngiltere’nin Lincoln ve Avusturya’nın Viyana Üniversitesi’ndeki hayvan davranışı uzmanları, iki ayrı çalışmada güvercinleri ve kargaları inceledi. Araştırma sonucunda, güvercinlerin insanların yüz özelliklerini inceleyerek, tanıdık ve tanıdık olmayan yüzleri ayırt edebildikleri anlaşıldı.

Bu Taş Dünyadan Değil ! Almahata Sitta 15

Küçük gezegen 2008 TC3, 7 Ekim 2008 tarihinde kuzey Sudan'da bulunan Nubian Çölü göklerinde bir iz bırakarak şafak vakti Dünya'ya düşmüştü. 

Bu olay ilgi çekmişti; çünkü ilk defa olarak bir küçük gezegen Dünya havaküresine çarpmadan önce uzayda tespit edilmişti. Genel kanı küçük gezegenin parçalanıp, tamamen toza dönüştüğü yönündeydi.

Fakat Hartum Üniversitesi'nden Dr. Mauwia Shaddad, SETI Enstitüsü'nden Dr. Peter Jenniskens ile NASA Ames Araştırma Merkezi'nin de yardımlarıyla havaküreye çarpma vakasının uydu ve yer gözlemlerine dayanarak keşif

Beynimiz gittikçe küçülüyor !

Kolaylıkla kabul görecek bir iddia olmasa da insan zekasının gittikçe gerilediği öne sürülüyor.

Yeni çalışmaya göre insan beyni geçtiğimiz 20.000 yıllık süre içinde kademeli olarak küçülmekte. Söz konusu küçülme, kafatasının iki milyon yıllık büyüme sürecinden sonra başlamış. Üstelik bu durum, cinsiyet ve ırk ayrımı gözetmeksizin dünyanın tamamı için geçerli.

Wisconsin Üniversitesi’nden antropolog Dr. John Hawks, son 20.000 yıl içinde erkek beyin hacminin 1.500 santimetreküpten 1350 santimetreküpe gerilediğini, bu kaybın da yaklaşık bir tenis topu hacmine eşit olduğunu

Grönland Üzerinde Kutup Işıkları..

Kuzey ışıklarını gözlemek ve haklarında bir şeyler öğrenmek amacıyla gerçekleştirilen güncel Shelios keşif gezisi sırasında, geçen hafta sonu gökyüzü hayal kırıklığı yaşatmadı.

Bu görüntü, gün batımı ve arkasından çekimle ilgili olarak dikkatle yapılan bazı planlamalar sonrası Grönland'ın güneyinde

Mars'taki Koyu Renkli Bir Çöl..

Bu görüntü bir teleskopla mı yoksa bir mikroskopla mı çekilmiş acaba? 

Belki şöyle bir ipucu size yardımcı olabilir; koyu renkli o şekiller bakteri olsalardı, her biri bir futbol sahası büyüklüğünde olurdu. 

Bakmakta olduğunuz şey gerçekte Mars'taki Proctor Krateri'nin tabanında yer alan büyük kum tepeleridir.

Bu görüntü, şu anda Mars yörüngesinde dolanan bir robot uzay aracı olan Mars Keşfi Yörünge Aracı (MRO)

Uzayda bir yerlerde akıllı dinozorlar var !

ABD’li bir bilim insanı, dinozorların başka gezegenlerde akıllı varlıklar haline gelerek insanlık gibi medeniyet kurmuş olabileceklerini öne sürdü.

ABD’nin Columbia Üniversitesi’nde akademisyen olan Ronald Breslow, söz konusu teorisini Dünya’daki yaşamın yapı taşları olan amino asitlere dayandırdı.

Journal of the American Chemical Society dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, meteorlarla Dünya’ya gelen amino asitler solak (L-geometri yapısı) veya sağlak (D-geometri yapısı) oryantasyona sahip. Yaşamın oluşabilmesi

ABD'nin çok gizli görevi !

ABD Ulusal Keşif Bürosu (NRO), dün California’daki Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü’nde gerçekleştiren ateşlemeyle uzaya ‘çok gizli’ bir yük gönderdi.

Los Angeles kentinin yaklaşık 200 kilometre kuzey batısındaki üsten fırlatılan roketin, NRO’ya ait çok gizli bir yük taşıdığı ifade edildi.

ABD’nin yörüngedeki casus uydu ağını kontrol eden ve denetleyen NRO, ne olduğunu ve amacını tamamen gizlediği

Uzaya çıkan ilk İranlı !

Uzaya çıkan ilk İranlı uzay kaşifi Anousheh Ansari, evrenin büyüklüğüne dikkati çekerek, evrende başka canlıların da olduğuna inandığını söyledi.

Ansari, 2010 yılında Nevruz'u tanıtmak için ABD'de de kurulan Nevruz Komisyonu'nun bir etkinliği için geldiği İtalya'nın başkenti Roma'da, 2006 yılındaki uzay deneyimini anlattı.

Ansari, dünya dışı yaşama ilişkin soru üzerine, "Orada birileri olduğuna inanıyorum çünkü, oraya baktığınızda evrenin ne kadar büyük olduğunu görüyorsunuz.

5300 yaşında ayağa kalktı!

Ötzi adıyla bilinen Buzçağı adamının sağlıklı bir vücuda sahip olduğu model, İtalya'nın Bolozano şehrindeki arkeoloji müzesinde sergilenmeye başlandı.

5300 yıl önce bir ok yarası sonucu öldüğü saptanan Buzçağı adamı, 1991 yılında bir Alman çift tarafından mumyalanmış halde bulunmuştu.

Parthenon Üzerinde Ay..

Dünya gezegenine en yakın noktası olan yerberi konumuna bir saatlik süre kala, tam dolunay evresine ulaşan gerçekten büyük bir dolunaydı. 

Böyle yerberi konumuna yakın bir noktada meydana gelen dolunay en son 12 Aralık 2008 tarihinde görülmüştü. Ay, yerberi konumuyla Dünya'dan en uzak noktası olan yeröte konumu arasında gidip gelirken görünür büyüklüğünde meydana gelen fark yüzde 14 civarındadır.

Koç Takımyıldızı'ndaki Tuhaf Gökada Arp 78..

Tuhaf sarmal gökada Arp 78, Koç Takımyıldızı'nın sınırları içerisinde, Samanyolu gökadamızın yıldız ve bulutsularının 100 milyon ışıkyılı ötesinde bulunmaktadır.

Aynı zamanda NGC 772 olarak da bilenen bu evren adası 100 bin ışıkyılının üzerinde bir genişliğe sahiptir. Sarmal gökadanın yoldaşlarından en parlak olanı, sağ üst tarafında yer alan NGC 770'tir. 

Avcı Bulutsusu : Hubble Manzarası !

Çok az uzay manzarası hayal gücünü Avcı Bulutsusu kadar harekete geçirir. 

M42 olarak da bilinen bu bulutsunun ışıldayan gazları, yalnızca 1500 ışıkyılı uzaklıkta yer alan kocaman bir yıldızlararası molekül bulutunun kenarındaki genç ve sıcak yıldızların etrafını sarmaktadır.


Avcı Bulutsusu, kısmen bize en yakın büyük yıldız oluşum bölgesi olması ve aynı zamanda içerisindeki enerji yüklü

Yeni Zelanda Üzerinde Bir Merceksi Bulut..

Şu dağların üzerinde neler oluyor acaba? 

Birkaç bulut şaşırtıcı bir merceksi bulut oluşturacak biçimde üst üste yığılmış.
Hava genellikle yatay olarak hareket eder; ancak bazen, örneğin rüzgar bir dağ veya tepeden aşağı doğru estiğinde, hava denge kazandıkça dikey olarak güçlü salınımlar meydana gelir.

Bu salınımın en tepesindeki kuru hava, nem içeriği bakımından tabakalar haline gelmiş ve bunun sonucu olarak da

Yeraltı Şehirleri ve İnanılmaz Gizemi !

YERALTI KENTLERİNİ KİM, NEDEN YAPTI? 85 M. DERİNLİK, ÇAĞDAŞ BİR HAVALANDIRMA SİSTEMİ, BİNLERCE KİŞİNİN YAŞAYABİLECEĞİ BİR KOMPLEKS, MÜKEMMEL BİR SAVUNMA SİSTEMİ; VE BUNLARIN NE ZAMAN, NİÇİN YAPILDIĞI BELLİ DEĞİL. ORTA ANADOLU´DA NEVŞEHİR, NİĞDE AKSARAY YÖRELERİNDE YÜZE YAKIN YERALTI KENTİ, TÜNELLER VE MAĞRALAR BULUNMAKTADIR. BU KENTLER ANCAK 1960´LARIN BAŞINDA FARKEDİLDİ. 

YERALTI YERLEŞİMLERİNİN ÜST KATLARI DAHA KABA VE DÜZENSİZ, ALT KATLARA DOĞRU DAHA DÜZENLİ VE İTİNALI OLDUĞU BELİRGİNDİR. BU YERALTI YERLEŞİMLERİNDE NE KADAR KİŞİNİN YAŞADIĞI HAKKINDA HENÜZ YETERLİ BİR BİLGİYE SAHİP DEĞİLİZ.

İnce Gökada NGC 4565

Bizim Gökadamız da bu kadar ince mi acaba? 

Öyle olduğuna inanıyoruz. NGC 4565, büyük bir ihtimalle bizim kendi sarmal gökadamıza benziyor; ancak uzaktan bakıldığında tam kenardan görülmekte.

Dar olan yandan görünüşü nedeniyle İğne Gökadası olarak da bilinen parlak NGC 4565, kuzey yarımküre göklerinde teleskopla yapılan pek çok gezintinin duraklarından biri olmaktadır. Bu gökada soluk fakat düzenli takımyıldız Berenis'in Saçı içerisinde yer almaktadır. Bu net, renkli görüntü; gökadanın yaşlı, sarı yıldızlarından gelen ışığın baskın olduğu şişkin merkez çekirdeğini gözler önüne sermektedir.

Anıt Vadisi Üzerinde Samanyolu..

Samanyolu yayını gökyüzü boyunca böyle uzanmış bir halde görebilmek için ille de ABD'de Anıt Vadisi'nde bulunmanız gerekmez, ama iyi olur. 

Mesela, şahin tepesi olarak anılan kayalık zirvelerin yer aldığı görülmeye değer böyle bir ön planı yalnızca Anıt Vadisi'nde bulabilirsiniz.

Şahin tepeleri, çevrelerini saran yumuşak kayalar su tarafından sürüklenip götürüldükten sonra geriye kalan sert

Ölüm anında neler yaşanıyor?

İnsanlığın öğrenmeyi en çok istediği şeylerden biri…

Bilim dünyası ilginç bir araştırmaya daha imza attı. İnsanlığın en önemli gizemlerinden biri olan ölümle yaşam arasında gidip gelme sırasında yaşananlar bilimsel bir bakışla yeniden gündeme geldi.

Dünya için bir iyi bir de kötü haber.

Amerikalı astrofizikçiler, Apophis göktaşının 2036′da Dünya’ya çarpma olasılığının azaldığını belirtirken, aynı göktaşının 2068′de çarpması olasılığının ise arttı

ğını bildirdi.

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA) yeni hesaplamalarına ve yayımladığı sonuçlara göre, 2004′te keşfinden bu yana kamouoyunda büyük ilgi toplayan 2,5 futbol sahası büyüklüğündeki Apophis göktaşının 2036′da Dünya’ya çarpması olasılığı iyice azaldı.

Kartal Bulutsusu'nun Perisi..

Kartal Bulutsusu'nun tozdan heykelleri uçup gidiyor. Güçlü yıldız ışıkları bu harika uzay dağlarını yonttukça, geriye kalan heykel benzeri sütunlar efsanelerdeki canavarla

rı akla getiriyor.

Fotoğraf'da görülen, Kartal Bulutsusu'nun dev bir peri olarak tanımlanabilecek birkaç göz alıcı toz sütunundan biridir. Bununla birlikte, bu peri on ışıkyılı uzunluktadır ve sıradan ateşten çok daha sıcak bir ışınım yaymaktadır.

500 Milyon Yıllık Geni Canlandırdılar

500 MİLYON YILLIK GENİ CANLANDIRDILAR

Bilim insanları, “paleo-deneysel evrim” adı verilen bir yöntem kullanarak, 500 milyon yıllık bir bakteriden alınan geni, canlı bir bakteriye aktardı. 

ABD’nin Georgia Tech Üniversitesi’nde gerçekleştirilen deneyde, bilim insanları yüz milyonlarca yıl öncesine ait ‘antik genleri’ bir bakteri fosilinden alarak Escherichia Coli (E.Coli) bakterisine aktarmayı başardı. Yapılan deneyle,